انتخاب چسب صنعتی مناسب

چسب یک فرآورده‌ی مایع یا خمیری است که به کمک آن می‌توان دو قطعه را به یکدیگر متصل کرد. چسب‌های استفاده شده در صنعت، معمولا چسب‌های مصنوعی هستند.

چسب‌ها به شکل گسترده برای مونتاژ قطعات در صنایع و بخش‌های مختلفی همچون الکترونیک، مکانیک پرواز، بسته‌بندی، ساخت و ساز، چوب، لوازم خانگی، پارچه و کفش استفاده می‌شوند.

برخی از رایج‌ترین انواع چسب‌های استفاده شده در صنعت عبارتند از چسب‌های اپوکسی، چسب‌های سیانواکریلات و چسب‌های پلی‌اورتان.

چطور چسب صنعتی یا ساختاری انتخاب کنیم؟

برای انتخاب چسب مناسب، باید ابتدا بررسی کنید ببینید چسب مورد نظر، با جنس و متریالی که می‌خواهید بچسبانید سازگار است یا خیر.

همچنین باید شرایط محیطی را نیز در نظر بگیرید، همچون دمای محیط (حداقل و حداکثر)، میزان رطوبت، میزان حضور فرابنفش، میزان تماس با مواد شیمیایی مختلف همچون مواد شوینده یا اسید و گرد و غبار، که می‌تواند روی کیفیت چسبندگی تاثیرگذار باشد.

همچنین چسب انتخابی شما باید با میزان فشاری که قرار است به آن قطعه‌ی چسب خورده وارد شود (مواردی همچون بار وارده‌ی دائم، لرزش، ضربه، تنش، خم شدن و غیره) و به خصوص از نظر مقاومت در برابر کنده شدن و پوست پوست شدن، سازگار باشد.

همچنین باید زمان کار را در نظر داشته باشید. به طور مثال زمانی که ممکن است برای قرارگیری صحیح المان‌هایی که می‌چسبانید مورد نیاز باشد. همچنین زمان نهایی مورد نیاز برای خشک شدن چسب، یعنی زمانی که لازم است صبر کنید تا مونتاژ شما در شرایط عادی قابل استفاده شود نیز مهم است. به عنوان یک قانون کلی چسب‌های دو قلو یا دو بخشی زمان کار کمتری دارند و زمان خشک شدن آن‌ها نیز کمتر از چسب‌های تک است. چسب های سیانواکریلات که زمان خشک شدن آن‌ها چند ثانیه است، یک مورد استثنا است. در نهایت باید بررسی کنید که چسب منتخب شما، با استانداردهای مونتاژ مورد نظر سازگار است.

سازگاری با این موارد را بررسی و تایید کنید:

٭ مواد و متریال.

٭ شرایط محیطی.

٭ فشاری که قرار است به قطعه‌ی نهایی وارد شود.

انواع مختلف چسب‌های ساختاری

بیشتر بخوانید: انتخاب دستکش‌ حفاظتی مناسب

بیشتر بخوانید: انتخاب اتاق رنگ مناسب

چه زمانی از چسب اپوکسی استفاده کنیم؟

اگر نیاز به چسبی دارید که مقاومت مکانیکی بالایی دارد، می‌توانید از چسب‌های اپوکسی استفاده کنید؛ منظور از مقاومت مکانیکی بالا، مقاومت در برابر ضربه، تنش یا پوست پوست شدن است. چسب‌های اپوکسی در دو فرمت موجود هستند: تک‌بخشی یا دو بخشی.

اگر از چسب تک‌بخشی استفاده کنید، اپوکسی با گرما پلیمری می‌شود؛ در دمای بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ درجه سلسیوس. اگر می‌خواهید از این نوع چسب استفاده کنید، بهتر است فر داشته باشید، یا یک سیستم مادون قرمز یا حداقل یک تفنگ هوای گرم، تا پلیمرسازی انجام شود (خشک شدن و سفت شدن چسب) که ممکن است بین ۳۰ دقیقه تا دو ساعت طول بکشد. چسب‌های اپوکسی تک بخشی می‌توانند جایگزینی مناسب برای جوشکاری باشند؛ به طور مثال در هنگام مونتاژ ابزار کاربید تنگستن.

اگر منبع گرمایش برای پلیمرسازی ندارید، می‌توانید از چسب اپوکسی دوبخشی استفاده کنید که این مزیت را دارد که در دمای اتاق پلیمری می‌شود. البته می‌توانیم این فرآیند را با گرما سرعت ببخشیم. چسب‌های اپوکسی دو بخشی معمولا به شکل کارتریج موجود هستند که در کنار یک نازل میکس استاتیک عرضه می‌شوند تا نیازی نباشد که شما آن‌ها را خودتان با هم ترکیب کنید. مهم است که چسب اپوکسی خود را بر اساس نیازهای موردنظر خود تهیه کنید، به طور مثال شفافیت و میزان انعطاف‌پذیری مورد نیاز یا درز و حفره‌ای بزرگ بین قطعاتی که باید مونتاژ شوند و غیره.

چسب اپوکسی را می توان به سه گروه تقسیم کرد که این تقسیم بندی بر اساس خصیصه های آن‌ها بعد از پلیمری شدن است:

• چسب‌های سخت (Rigid) که مقاومت کششی خوبی دارند و ماندگاری بسیار خوبی دارند. این چسب‌ها به ویژه برای بسترهای سخت و در کنار الکتریسته ساکن قوی استفاده می شوند.
• چسب های نرم (انعطاف‌‍پذیر) که مقاومت خوبی در برابر ضربه و برش دارند. همچنین در برابر دمای پایین مقاومت خوبی دارند. این چسب‌ها به خصوص برای چسباندن مواد مختلف به یکدیگر استفاده می‌شود که انبساط حرارتی یکسانی ندارد.
• چسب‌های قدرتمند (strong) که ترکیبی از ویژگی‌های چسب‌های سخت و نرم هستند.

سه نوع چسب‌های اپوکسی:

٭ سخت.

٭ نرم.

٭ قدرتمند.

چسب اکریلیک LOCTITE

 چه زمانی از چسب اکریلیک استفاده کنیم؟

چسب‌های اکریلیک عموما برای چسباندن متریال مختلف به یکدیگر استفاده می‌شوند، همچون پلاستیک، شیشه یا چوب به فلز. مقاومت مکانیکی خوبی دارند اما مقاومت مکانیکی آن‌ها به خوبی چسب‌های اپوکسی نیست. چسب‌های اکریلیک معمولا از چسب‌های اپوکسی ارزان تر هستند. زمان خشک شدن چسب اکریلیک تک‌بخشی به نسبت بالاست. حدود ۵ تا ۳۰ دقیقه؛ اما با حرارت می‌توان آن را تسریع کرد.

چسب پلی‌اورتان PERMABOND

 چه زمانی از چسب پلی‌اورتان یا اورتان استفاده کنیم؟

چسب‌های پلی اورتان به شکل گسترده در صنعت ساخت و ساز کاربرد دارد، به طور مثال برای ساختن و چسباندن پنل‌های عایق. این چسب‌ها انعطاف‌پذیر هستند اما مقاومت مکانیکی آن‌ها نسبت به چسب‌های اپوکسی محدود است، به خصوص وقتی که دمای محیط بالا باشد.

چسب‌های پلی اورتان تک بخشی، با واکنش نشان دادن به رطوبت محیط، پلیمری می‌شوند. این َچسب‌ها را می‌توان با تفنگ حرارتی اعمال کرد تا زمان پلیمر شدن آن‌ها کاهش یابد. اگر سطح رطوبت کم باشد، بهتر است از چسب پلی اورتان دوبخشی استفاده کنید. چسب‌های اورتان معمولا برای چسباندن یا تعمیر کردن متریال‌ لاستیکی استفاده می‌شوند، همچون لباس‌های غواصی.

چه زمانی از چسب سیانواکریلات استفاده کنیم؟

چسب سیانواکریلات MASTERBOND

 چسب‌های سیانواکریلات به شکل مایع یا ژل وجود دارند. این چسب‌ها عموما با این هدف طراحی شده‌اند که چسبندگی سریع انجام شود. مقاومت تنشی خوبی هم دارند. خشک شدن در دمای اتاق، تقریبا بلافاصله

است. اولین سری از این چسب‌ها، چسب‌هایی مایع بودند که برای چسباندن متریال‌ سخت ایده‌آل هستند اما الان چسب‌های سیانواکریلات متنوعی وجود دارد که در قالب ژل عرضه می‌شوند و با ویسکوزیته‌ها متوسط تا بالا. چسب‌های مایع را می توان به المان‌هایی اعمال کرد که با نفوذ، مونتاژ می‌شوند و با عمل کاپیلاری، منتشر می‌شود. از طرف دیگر، ژل‌ها به ویژه مناسب سطوح عمودی و متریال منفذدار هستند.

چسب‌های سیانواکریلات تنها در حالتی به سطحی می‌چسبند که رطوبت وجود داشته باشد، در نتیجه اگر یک سطح کاملا خشک باشد، این چسب‌ها موثر نخواهند بود و چسبندگی انجام نمی‌گیرد؛ برای حل مشکل می‌توانید یک لایه نازک آب به سطح مورد نظر اضافه کنید تا عمل سفت شدن چسب انجام شود. برای چسباندن قطعات  فلزی، فایبرگلاس، سرامیکی، مقوایی، لاستیکی و پلاستیکی استفاده می‌شوند. باید توجه کنید که برای پلاستیک‌های مقاوم در برابر گرما، بهتر است از رزین اپوکسی استفاده کنید. عیب چسب‌های سیانواکریلات این است که مقاومت ضعیفی در برابر ضربه دارند و همین طور مقاومت ضعیفی در برابر دمای بالا دارند.

چه زمانی از چسب سیلیکون استفاده کنیم؟

چسب‌های سیلیکون چسب‌هایی انعطاف پذیر هستند که مقاومت بالایی در برابر فشار داینامیک دارند و مهر و موم خیلی خوبی دارند. همچنین در برابر حلال‌ها و دمای بالا مقاومت مناسبی دارد. البته قدرت مکانیکی آن‌ها خیلی بالا نیست.

چسب‌های سیلیکونی تک بخشی نیازمند رطوبت هستند تا پلیمری شوند. اگر سطح رطوبت پایین باشد، بهتر است از چسب‌های سیلیکونی دو بخشی استفاده کنید

مقاومت بالا در برابر:

٭ فشار داینامیک.

٭ حلال‌ها.

٭ UV.

٭ دمای بالا.

چه زمانی از چسب دو بخشی یا دوقلو استفاده کنیم؟

بدون توجه به نوع چسب، چسب‌های دو بخشی (یا دو قلو) این مزیت را دارند که به شرایط محیطی وابسته نیستند و پلیمرسازی آن‌ها به شکل مستقل ممکن است و زمان خشک شدن آن‌ها کاملا قابل کنترل است؛ به این شرط که میکس چسب، به شکل کاملا مناسب انجام گیرد.

میکس کردن این چسب‌ها ممکن است به شکل دستی یا اتوماتیک با نازل کارتریج انجام شود. اگر به شکل دستی میکس را انجام می‌دهید، ضروری است که هر دوز از چسب را در اندازه مناسب به کار ببرید. برخی از چسب‌های دو بخشی ممکن است گازهایی مضر منتشر کنند، بنابراین بهتر است این چسب‌ها را در محیط‌هایی استفاده کنید که تهویه‌ی مناسبی دارند.

مزایای چسب دو بخشی:

٭ پلیمر شدن مستقل از شرایط محیطی.

٭ زمان خشک شدن قابل کنترل.

بیشتر بخوانید: انتخاب فن مناسب

بیشتر بخوانید: انتخاب پیچ‌گوشتی برقی مناسب

بیشتر بخوانید: انتخاب ماشین برش مناسب