هنگامی که یک تجهیز الکترونیکی یا برقی برای استفاده در یک منطقه ی پر خطر (Hazardous Area) در نظر گرفته می شود، باید مطابق با دستورالعمل ۹۴/۹/EC اتحادیه اروپا، دارای گواهینامه ATEX باشد. این دستورالعمل مخفف واژه فرانسوی ATmospheres EXplosives می باشد. در اروپا داشتن گواهینامه ATEX برای محصولاتی که قرار است در محیط هایی استفاده شوند که احتمال انفجار وجود دارد اجباری است.
وجود سوخت، اکسیژن و حرارت (مثلث آتش) در یک ناحیه نوید از یک محیط خطرناک و قابل انفجار را می دهد.
محیط های خطرناک (Hazardous Areas) به مناطقی گفته می شود که به دلیل وجود ترکیبات هوا، گازها و غبارهای قابل اشتعال، امکان وقوع انفجار در آن ها وجود دارد. به عبارت دیگر مکان های خطرناک مناطقی هستند که در آن جا مواد قابل اشتعال، گازها یا بخارها و یا گرد و غبارهای قابل اشتعال در مقادیر کافی وجود دارند تا در شرایط عادی یا غیر طبیعی باعث ایجاد انفجار یا آتش سوزی شوند.
صنایع معمولی یا فرایندهایی که ممکن است دارای جو بالقوه انفجاری باشند شامل حفاری نفت و گاز (Oil and Gas drilling) ، فرآیند و پالایش ((Refining and Processing ، ذخیره ی سوخت و نقاشی (Fuel storage and Painting) می باشند. برای وقوع یک انفجار، باید سوخت (به عنوان مثال یک گاز انفجاری مانند هیدروژن) و برخی اکسیدکننده ها مانند اکسیژن در محیط وجود داشته باشد. همچنین به یک منبع انرژی احتراق به عنوان مثال، یک سطح گرم یا یک جرقه الکتریکی نیز نیاز است.
خارج از اتحادیه اروپا مقررات مشابه تحت سیستم صدور گواهینامه IECEx اعمال می شود. در آمریکای شمالی نیز محصولات باید توسط UL به عنوان یک تجهیز مناسب برای استفاده در محیط های خطرناک ذکر شوند.
باید به این نکته توجه داشت که با وجود این که سیستم صدور گواهینامه ATEX و گواهینامه IECEx مشابه یکدیگر هستند، رویکرد آمریکای شمالی کمی متفاوت است؛ در شکل زیر نحوه ی کدخوانی و تشخیص کامل گواهینامه ATEX و گواهینامه IECEx مشخص شده است.
بیشتر بخوانید : اتصال صحیح سنسور فشار به سیستم ارتینگ چگونه انجام میشود ؟ (راهنمای کامل)
بیشتر بخوانید : اثرات شوک و لرزش (Shock and vibration)
MARKING ACCORDING ATEX DIRECTIVE 94/9/EC AND IECEx CERTIFICATION SCHEME
گروه تجهیزات:
| Equipment Group | |
| مناسب برای استفاده در معادن زیر زمینی. |
I |
| مناسب برای استفاده در همه مکان های دیگر خارج از معدن. |
II |
|
جدول شماره (۱) |
|
دسته تجهیزات:
به طور کلی تقسیم بندی مناطق پر خطر با دو روش مشخص می شود:
۱- اروپا و گواهینامه IECEx (European and IECEX method):
|
Equipment Category (ATEX) |
Equipment Group |
|
| تجهیزاتی که دارای سطح محافظت بسیار بالا می باشند و در زمان وجود گازها و غبارات می توانند به عملکرد خود ادامه دهند. | M1 |
I |
| تجهیزاتی که دارای سطح محافظت بسیار بالا می باشند و در زمان وجود گازها و غبارات باید در حالت خاموش باشند. | M2 | |
| تجهیزاتی که برای استفاده در مناطقی در نظر گرفته شده اند که در آن جا جو انفجاری به طور مداوم، برای مدت طولانی یا به طور مکرر وجود داشته باشد. | Category 1
مناسب برای کاربرد در مناطق: ۱G (Gas): Zone 0, 1, 2 ۱D (Dust): Zone 20, 21, 22 |
II |
| تجهیزاتی که برای استفاده در مناطقی طراحی شده اند که در آن جا احتمال وقوع انفجار در شرایط عملکرد عادی وجود دارد و باید از سطح بالایی از محافظت برخوردار باشند. | Category 2
مناسب برای کاربرد در مناطق: ۲G (Gas): Zone 1, 2 ۲D (Dust): Zone 21, 22 |
|
| تجهیزاتی که برای استفاده در مناطقی در نظر گرفته شده اند که در آن جا احتمال وقوع انفجار در شرایط عملکرد عادی وجود ندارد و باید از یک سطح عادی محافظت برخوردار باشند. | Category 3
مناسب برای کاربرد در مناطق: ۳G (Gas): Zone 2 ۳D (Dust): Zone 22 |
|
|
جدول شماره (۲) |
||
۲- روش آمریکای شمالی (Classes and Divisions):
در جدول زیر تفاوت های میان هر دو روش مشخص شده است:
| North American Classification | European & IECEX Classification |
| Class I Division 1 (Gases) | Zone 0 (Gases) |
| Class II Division 1 (Dusts) | Zone 20 (Dusts) |
| Class I Division 1 (Gases) | Zone 1 (Gases) |
| Class II Division 1 (Dusts) | Zone 21 (Dusts) |
| Class I Division 2 (Gases) | Zone 2 (Gases) |
| Class II Division 2 (Dusts) | Zone 22 (Dusts) |
محیط های خطرناک:
|
(Surrounding Atmosphere (Hazardous Atmosphere |
||
| گاز، بخار، مه | Gas, Vapor, Mist |
G |
| غبار | Dust | D |
|
جدول شماره (۳) |
||
مفاهیم محافظت:
| EN Standard | Zone | توضیحات | آیکون | نماد | مفهوم |
| EN 60079-0 | – |
نیاز های عمومی |
– |
– | .General req |
| EN 60079-1 |
۰, ۱, ۲ M1, M2 |
احتراق فقط داخل محفظه انجام می شود و فضای انفجاری اطراف آن را مشتعل نمی کند. |  |
Ex d | Flameproof |
| EN 60079-2 |
۱, ۲ ۲۱, ۲۲ M2 |
استفاده از گازهای خنثی تحت فشار به منظور دور نگه داشتن گازهای قابل اشتعال از منبع احتراق. |  |
Ex p | Pressurised |
| EN 60079-5 |
۱ یا ۲ M2 |
دور نگه داشتن گازهای قابل اشتعال از منبع احتراق به وسیله ی غوطه ورسازی منبع احتراق در پودر. |  |
Ex q | Powder filled |
| EN 60079-6 |
۱ یا ۲ M2 |
دور نگه داشتن گازهای قابل اشتعال از منبع احتراق به وسیله ی غوطه ورسازی منبع احتراق در روغن. |  |
Ex o | Oil immersion |
| EN 60079-7 |
۱ یا ۲ M2 |
تجهیزاتی که به نحوی طراحی شده اند که احتمال ایجاد قوس الکتریکی، جرقه و سطح داغ در آن.ها بسیار پایین است. |  |
Ex e | Increased Safety |
| EN 60079-11 |
۰, ۱, ۲ ۲۰, ۲۱, ۲۲ M1, M2 |
تجهیزاتی که انرژی مدار و دمای قطعات آن ها تا سطح ایمن و مطمئن کاهش یافته است. |  |
Ex ia Ex ib Ex ic |
Intrinsic Safety |
| EN 60079-15 | ۲ | تجهیزاتی که در شرایط عملکرد عادی گازهای قابل اشتعال را مشتعل نمی کنند، احتمال وقوع خطا بسیار پایین است. |  |
Ex nA Ex nL Ex nR Ex nC |
Non-incendive |
| EN 60079-18 |
۰, ۱, ۲ ۲۰, ۲۱, ۲۲ M1, M2 |
جداسازی گازهای قابل اشتعال با کپسوله کردن منبع احتراق در رزین. |  |
Ex ma Ex mb Ex mc |
Encapsulation |
| EN 60079-31 |
۲۲, ۲۱, ۲۰ |
تجهیزاتی که با محفظه های بسته ای که مانع ورود گرد و غبار اشتعال زا می شوند، طراحی شده اند. |  |
Ex ta Ex tb Ex tc |
Protected by housing (dust atmosphere) |
| EN 60079-28 |
۰, ۱, ۲ ۲۰, ۲۱, ۲۲ M1, M2 |
محدود کردن انرژی پرتوهای نوری تا سطح ایمن و مطمئن، یا کپسوله کردن تابش های نوری. |
Ex op is Ex op pr Ex op sh |
Optical radiation | |
|
جدول شماره (۴) |
|||||
زیر گروه ها:
|
توضیحات |
Ignition energy (µJ) | Gas Group / Typical Gas | |
| گروه I برای تجهیزاتی در نظر گرفته می شود که در قسمت های زیرزمینی و سطحی معادن در معرض مخلوط گاز متان و هوا و یا گرد و غبارهای قابل احتراق (ذغال سنگ) قرار می گیرند. | ۲۸۰ | Methane | I |
| گروه II برای تجهیزاتی در نظر گرفته می شود که قرار است در خارج از معادن (در سطح زمین) در معرض خطر اتمسفرهای گازی قابل اشتعال قرار گیرند، انواع مختلف گازهای قابل اشتعال بسته به حداقل انرژی احتراق مورد نیاز برای اشتعال آن ها به ۳ گروه IIA ،IIB و IIC تقسیم بندی می شوند. |
> 180 ۶۰ … ۱۸۰ < 60 |
Propane Ethylene Hydrogen / Acetylene |
IIA
IIB IIC |
|
جدول شماره (۵) |
|||
|
توضیحات |
Dust Group |
|
| گروه III برای تجهیزاتی در نظر گرفته می شود که قرار است در خارج از معادن (در سطح زمین) در معرض خطر اتمسفرهای گرد و غبار قابل اشتعال قرار گیرند، انواع مختلف گرد و غبار های قابل اشتعال به ۳ گروه IIA ،IIB و IIC تقسیم بندی می شوند. |
Combustible Flyings Non-Conductive Conductive |
IIIA IIIB IIIC |
|
جدول شماره (۵) |
||
کلاس دمایی
| Maximum surface temperature of the equipment °C
حداکثر دمای مجاز سطح (هوزنیگ و سایر اجزاء) تجهیز |
Temperature Class | |
| Group I Mining | Group II Surface | |
| ۴۵۰ °C without coal dust layer | ۴۵۰ | T1 |
| ۱۵۰ °C with coal dust layer | ۳۰۰ | T2 |
| ۲۰۰ | T3 | |
| ۱۳۵ | T4 | |
| ۱۰۰ | T5 | |
| ۸۵ | T6 | |
|
جدول شماره (۶) |
||
درجه حفاظت در برابر انفجار
| EPL = EXPLOSION PROTECTION LEVEL | |||
| درجه حفاظت تجهیز | مطابق با دسته تجهیز | امکان استفاده در Zone | |
| Atmosphere / Area of application
اتمسفر / محل کاربرد |
Danger level /Risk
درجه خطر / ریسک |
||
| G | a | ۱G | ۰, ۱, ۲ |
| G | b | ۲G | ۱, ۲ |
| G | c | ۳G | ۲ |
| D | a | ۱D | ۲۰, ۲۱, ۲۲ |
| D | b | ۲D | ۲۱, ۲۲ |
| D | c | ۳D | ۲۲ |
| M | a | M1 | – |
| M | b | M2 | – |
|
G (Gas) = گاز D (Dust) = غبار M (Mining) = معدن |
|||
| جدول شماره (۷) | |||
بیشتر بخوانید : بهترین روش انتخاب سنسور فشار مناسب
بیشتر بخوانید : تفاوت میان Overpressure و Burst Pressure چیست؟
بیشتر بخوانید : دیافراگم سیل و کپیلاری چیست ؟
برای خواندن سایر مطالب مرتبط، به مقالات زیر مراجعه نمایید:
سنسور فشار مطلق، سنسور فشارگیج،سنسورفشار تفاضلی
اندازه گیری سطح مایعات در مخازن با کمک سنسور فشار
آموزش سیم بندی سنسورهای فشار هاگلر با خروجی جریانی و ولتاژی
|
محمدرضا هستم علاقه مند به اتوماسیون و تجهیزات اندازه گیری فشار. خوشحال میشم توی قسمت نظرات برام دیدگاه تون رو بنویسید. |
