انتخاب فن مناسب

فن، یک توربو ماشین است که هوا یا سیال فشرده (گاز) را با اعمال انرژی مکانیکی به آن، جا به جا می‌کند. فن‌ها در مهندسی آب و هوا و در سیستم‌های تخلیه هوا و سیستم‌های تهویه مطبوع هوا استفاده می‌شوند و هوا را در داخل یک ساختمان نوسازی کرده یا گازهای مضر را خارج می‌کنند (همچون دود، بخار و غیره). فن‌های کوچک عموما برای خنک کردن دستگاه‌های الکترونیکی استفاده می‌شوند.

فن‌ها را می‌شود به دو دسته تقسیم کرد: فن‌های پروانه‌ای (propeller) و فن‌های مرکزگریز (centrifugal). در زمان انتخاب فن باید دو ویژگی را در نظر بگیرید: ظرفیت گردش هوای آن‌ها و سطح نویز یا سر و صدا.

چطور یک فن صنعتی انتخاب کنیم؟

فن Elektror airsystems

فن‌های صنعتی، کاربردهای زیادی دارند و در پیکربندی‌های متنوعی در بازار موجود هستند:

٭ فن‌های توکار.

٭ فن‌های داکت.

٭ فن‌های قابل حمل.

٭ فن‌های مناسب برای تابلوهای برق.

٭ و غیره.

اولین قدم این است که شناسایی کنید که چه نوع فنی نیاز دارید.

انتخاب نوع تکنولوژی فن معمولا بین فن های مرکز گریز و فن های محوری است. به زبان ساده، فن‌های محوری با فشار مازاد کم، گردش هوا را فراهم می‌کند و برای کاربردهایی دارای افت فشار پایین (مدارات کوتاه) مناسب هستند، در حالتی که فن‌های مرکز گریز مناسب کاربردهایی با افت فشار بالاست (مدارات طولانی). فن‌های محوری همچنین معمولا جای کمتری را اشغال می‌کنند و نویز و صدای بیشتری نسبت به فن‌های مرکز گریز دارند.

یک فن برای جا به جا کردن حجمی از هوا (یا گاز) در یک سطح فشار مشخص انتخاب می‌شود. برای اکثر کاربردها، یک محاسبه ی ساده کافی است. جریان هوای اعلام شده توسط تولیدکننده، برای محاسبه ی ابعاد فن مورد نیاز کافی است. اگر فن به یک مدار وصل شود (همچون شبکه تهویه، تغذیه هوای مشعل یا غیره)، ممکن است این محاسبات کمی پیچیده‌تر شود. جریان هوای ارائه شده توسط یک فن، به ویژگی‌ها و خصیصه‌های آن بستگی دارد اما همچنین به افت فشار مدار نیز وابسته است. به این مسئله، اصل نقطه‌ی عملیاتی می‌گویند: اگر شما منحنی جریان – فشار فن را رسم کنید و همین طور منحنی افت جریان – فشار مدار را رسم کنید، نقطه عملیاتی فن در این مدار، در محل تلاقی این دو منحنی خواهد بود.

با آن که اکثریت فن ها، هوا را در دمای اتاق بیرون می‌دهند اما برخی از آن‌ها باید در دمایی خاص و یا شرایط محیطی خاص کار کنند. مثلا برای فن‌هایی که باید هوای فر یا کوره را جا به جا کنند، این مساله صدق می‌کند. در نتیجه مهم است فنی را انتخاب کنید که مناسب کاربرد مورد نظر شما باشد.

چرا یک فن پروانه‌ای (propeller) انتخاب کنیم؟

فن پروانه‌ای NEU AIR MOVING TECHNOLOGIES

فن پروانه‌ای (یا فن محوری) از یک پروانه تشکیل شده است که روی محورش، توسط یک موتور چرخانده می‌شود. این پروانه، جریان هوا را موازی با محور چرخش خود، ایجاد می‌کند.

فن‌های پروانه‌ای می‌توانند جریان بالایی از هوا را ایجاد می‌کنند اما در بین جریان بالادست و پایین‌دست خود، کمی افزایش فشار ایجاد می‌کنند. به خاطر این افزایش فشار، استفاده از آن‌ها در مدارات کوتاه با افت فشار پایین، مطلوب است.

فن محوری معمولا تعدادی پره دارد، بین ۲ تا ۶۰ واحد. بهره‌وری این فن‌ها بین ۴۰ تا ۹۰ درصد است.

این نوع فن عموما برای گردش هوا در اتاق‌های بزرگ، تهویه اتاق‌ها از طریق دیوارها و داکت‌ها استفاده می‌شود.

در مقایسه با فن‌های مرکز گریز، فن‌های پروانه‌ای فضای کمتری را اشغال کرده، قیمت کمتری دارند و سر و صدای کمتری ایجاد می کند.

مزایای فن پروانه‌ای:

٭ جریان هوای زیاد.

٭ طراحی ساده.

٭ قیمت پایین‌تر و فضای اشغالی کمتر نسبت به فن‌های مرکز گریز.

بیشتر بخوانید: انتخاب بالابر زنجیری مناسب

بیشتر بخوانید: انتخاب بازوی مکانیکی صنعتی (منیپولیتورها)

چرا فن مرکزگریز (centrifugal یا سانترفیوژ) انتخاب کنیم؟

فن مرکزگریز ECOFIT

فن‌های سانترفیوژی یا مرکز گریز (یا فن‌های شعاعی) از یک چرخِ فن (ایمپلر) تشکیل شده‌اند که با یک موتور به حرکت در می‌آید و استاتور آن را که به چرخ متصل است می‌چرخاند. استاتور دو جای باز دارد: اولی بخش مرکزی ایمپلر را با سیال تغذیه می‌کند، که با خلاء به آن نفوذ می‌کند و با استفاده از اثر مرکز گریز، از جای باز دوم، به سمت لبه خارج می شود.

دو نوع فن مرکز گریز وجود دارد: فن‌های خم به جلو و فن‌های خم به عقب. فن‌های مرکز گریز خم به جلو یک چرخ «قفس سنجاب» دارند. چرخ و تعدادی پره که تعداد آن‌ها بین ۳۲ تا ۴۲ واحد است. بهره‌وری این فن‌ها ۶۰ تا ۷۵ درصد است. فن‌های مرکز گریز خم به عقب، بهره‌وری بین ۷۵ تا ۸۵ درصد دارند و تعداد واحدها بین ۶ تا ۱۶ است.

فشار مازاد این فن‌ها، بیشتر از فشاری است که یک فن پروانه ایجاد می‌کند، در نتیجه این فن ها مناسب مدارات طولانی هستند.

همچنین یک مزیت دیگر سطح پایین سر و صدا در این فن‌ها است: یعنی صدای کمتری ایجاد می‌کنند، البته این فن‌ها فضای بیشتری را اشغال کرده و به نسبت فن‌های پروانه‌ای گران‌تر هستند.

مزایای فن مرکزگریز:

٭ گردش هوای متوسط و بالا.

٭ فشار بالا.

٭ مناسب برای مدارات طولانی.

٭ نسبت به فن‌های پروانه‌ای سر و صدای کمتری ایجاد می‌کند.

چطور برای قطعات الکترونیکی یک فن انتخاب کنیم؟

فن SANYO DENKI

فن‌های مناسب تجهیزات الکترونیکی، فن‌هایی کوچک و بسته هستند و ابعادی استاندارد دارند و همین طور ولتاژ ورودی آن‌ها نیز استاندارد است تا استفاده از آن‌ها در کیس‌ها به سادگی انجام شود.

هدف استفاده از این فن‌ها، کاهش گرمای ایجاد شده توسط قطعات الکترونیکی در داخل یک کیس می‌باشد.

معیارهای انتخاب آن‌ها عبارتند از:

٭ میزان جریان هوایی که می‌توانند فراهم کنند.

٭ ابعاد فن.

٭ ولتاژ تغذیه موجود در کیس.

اکثر فن‌های مناسب برای قطعات الکترونیکی، فن‌های پروانه‌ای هستند، به این دلیل که فضای کمی را اشغال می‌کنند، البته فن‌های مرکز گریز و مورب نیز در این حوزه کاربرد دارند که گردش هوای بالاتری را فراهم می‌کنند.

چطور برای تابلو برق فن انتخاب کنیم؟

فن تابلو برق Lohmeier Schaltschrank Systeme

فن‌های مناسب تابلو برق، هوای خنک را وارد تابلو کرده تا دمای تجهیزات الکترونیکی داخل تابلو را به دمای مورد نظر نزدیک کنند. با ایجاد مقداری فشار مازاد، جلوی ورود گرد و غبار به تابلو را می‌گیرند.

به طور کلی این فن‌ها، معمولا روی در یا دیواره‌های کناری تابلو نصب می‌شوند و بخشی از یک شبکه تهویه هستند. همچنین بعضی از مدل‌ها در بالای تابلو نصب می‌شوند. این فن‌ها مجهز به یک فیلتر هستند که اجازه نمی‌دهد گرد و غبار وارد تابلو برق شود.

معیارهای انتخاب این فن‌ها عبارتند از:

٭ جریان هوای فراهم شده.

٭ ولتاژ تغذیه موتور که توسط تابلو تامین می‌شود.

٭ میزان موثر بودن فیلتر.

بیشتر بخوانید: انتخاب پیچ‌گوشتی برقی مناسب

بیشتر بخوانید: انتخاب سنگ‌شکن مناسب

بیشتر بخوانید: انتخاب UPS مناسب