لیفتراک‌ها برای حمل اجسام سنگین و کارهای انبار، به خصوص در صنایع تولیدی استفاده می‌شوند. لیفتراک‌ها ارابه‌های وزنه تعادلی هستند که با باتری یا موتور کار می‌کنند. آن‌ها یک دکل هیدرولیک با چند چنگک در جلوی خود دارند. لیفتراک‌ها بر روی سه یا چهار چرخ قرار دارند و توسط چرخ(های) عقب هدایت می‌شوند.
انتخاب لیفتراک مناسب برای شرکت شما بسیار مهم است، زیرا که بر هزینه‌های عملیاتی، بهره‌وری و مدیریت انبار و کالاهای موجود تاثیر می‌گذارد. انواع زیادی از لیفتراک‌ها در بازار موجود است و هر مدل برای انجام کارهای بخصوصی طراحی شده است.
چطور یک لیفتراک انتخاب کنیم؟
لیفتراک Still
موقع انتخاب لیفتراک، معیارهای اصلی که باید در نظر بگیرید ظرفیت حمل بار، ارتفاع بالابری، نوع موتور، ترکیب‌بندی چرخ‌ها و ارگونومی اپراتور است.
چند نوع موتور برای لیفتراک وجود دارد:
- موتور الکتریکی.
- موتور احتراقی: بنزین، دیزلی، LPG (گاز مایع)، CNG (گاز طبیعی فشرده).
- موتور هیبریدی (احتراقی / الکتریکی).
کارهای مشخصی که می‌خواهید در سایت کاری خود انجام دهید، عامل تعیین‌کننده در انتخاب تجهیزات مناسب است:
- فعالیت در فضای داخلی یا در فضای باز.
- محدودیت‌های موجود از نظر ارتفاع.
- در دسترس بودن اجسام برای جا به جایی.
چرا از لیفتراک الکتریکی استفاده کنیم؟
لیفتراک‌های الکتریکی عموما در محیط‌های داخلی و سربسته استفاده می‌شوند:
مزایای لیفتراک الکتریکی:
لیفتراک الکتریکی Jungheinrich
- آلایندگی کم: این لیفتراک‌ها دوست محیط زیست هستند زیرا هیچ‌گونه گاز و دودی تولید نمی‌کنند. به همین دلیل برای فعالیت در فضای بسته مناسب هستند زیرا که به سیستم تهویه نیازی نخواهد بود.
- ابعاد: از آن‌جایی که به مخزن سوخت نیازی ندارند، فضای کمتری اشغال می‌کنند و به همین دلیل کار با آن‌ها و پارک کردن آن‌ها آسان‌تر است.
- طول عمر: این لیفتراک‌ها به نگهداری و تعمیر نیاز زیادی ندارند. باتری آن‌ها به راحتی قابل تعویض است، برای همین طول عمر بیشتری دارند.
- نگهداری و تعمیر ارزان.
- میزان سر و صدا: چون موتور احتراقی ندارند، به اندازه‌ی سایر لیفتراک‌ها صدا تولید نمی‌کنند.
معایب لیفتراک الکتریکی:
- ممکن است فعالیت‌ها تحت تاثیر شرایط محیطی قرار بگیرند، مثلا رطوبت یا سرما.
- سرمایه‌ی اولیه‌ی لازم برای تهیه این نوع، بیشتر از سایر مدل‌ها با موتور احتراقی است.
چرا از لیفتراک دیزلی استفاده کنیم؟
لیفتراک‌های دیزلی هزینه‌های عملیاتی بیشتری دارند و عموما برای کار در فضای باز مناسب هستند.
مزایای لیفتراک دیزلی:
لیفتراک دیزلی Hyster
- ظرفیت حمل بار: ظرفیت حمل بار بیشتری نسبت به لیفتراک‌های الکتریکی دارند (۱۲۰ هزار پوند برای موتور دیزلی در برابر ۱۲ هزار پوند برای موتور الکتریکی).
- خودکار بودن.
معایب لیفتراک دیزلی:
- از سوخت فسیلی استفاده می‌کند.
- آلایندگی: برای کار در فضای بسته مناسب نیستند.
- قیمت خرید بالا نسبت به لیفتراک‌های بنزینی و هزینه‌های عملیاتی نوسانی (وابسته به قیمت سوخت دیزلی).
- کار کردن با آن از مدل الکتریکی سخت‌تر است.
چرا از لیفتراک گازی استفاده کنیم؟
لیفتراک Cat Lift Trucks
لیفتراک‌های گازی از موتوری احتراقی استفاده می‌کنند که از گاز پروپان مایع (LPG) یا گاز طبیعی فشرده (CNG) استفاده می‌کند.
مزایای لیفتراک گازی:
- باک یا مخزن سوخت سریع پر می‌شود.
- طول عمر بالا.
- می‌توان در فضای باز یا بسته از آن‌ها استفاده کرد.
- تاثیر کم بر روی محیط زیست.
معایب لیفتراک گازی:
- مخزن در پشت لیفتراک است و معمولا بزرگ و جاگیر است و گاهی جلوی دید را می‌گیرد.
- هزینه‌ی تعمیر و نگهداری بالاتر نسبت به سایر مدل‌ها.
جدول مقایسه‌ی موتور:
| وزن بار | سرعت | قابل استفاده در | آلودگی | |
| دیزلی | صفر تا ۵۰ تن | ۴۰ – ۲۵ کیلومتر بر ساعت | فضای باز | دارد |
| گازی | صفر تا ۶ تن | کمتر از ۲۵ کیلومتر بر ساعت | فضای باز و بسته | محدود |
| الکتریکی | صفر تا ۳ تن | ۲۵ – ۴۰ کیلومتر بر ساعت | فضای بسته | ندارد |
لیفتراک ریچ یا وزنه تعادلی؟
لیفتراک بردی Still
لیفتراک وزنه تعادلی:
این نوع لیفتراک‌ها برای بارهای بسیار سنگین مناسب هستند. یک جرم چگال در عقب لیفتراک، بار را بر روی چنگک جلویی متعادل می‌کند. این مدل از لیفتراک‌ها دارای پایه‌های حمایتی قابل تنظیم هستند و اکثرا در فضای بسته و سطوح هموار استفاده می‌شوند. لیفتراک‌های با وزنه تعادلی عموما در انبارها استفاده می‌شوند. این مدل‌ها دارای یک نسخه سه – چرخی هستند که برای فضاهای کوچک مناسب هستند.
لیفتراک‌های ریچ یا ریچ‌تراک (Reach):
لیفتراک‌های ریچ قدرت مانور بالا و حداکثر ظرفیت حمل را دارند و به همین جهت، برای برداشت کالاهایی که در ارتفاعات بالا انبار شده‌اند، شرکت‌های لجستیک یا مراکز پخش، بهترین گزینه هستند. لیفتراک‌های ریچ برای حرکت در راهروهای باریک طراحی شده‌اند.
دکل آن‌ها، لیفتراک را با نگه داشتن جای راننده و راننده در یک طرف با چنگک‌ها و لیفتراک در سمت دیگر، ثابت و پایدار نگه می‌دارد.
بیشتر بخوانید: انتخاب UPS مناسب
بیشتر بخوانید: انتخاب فیلتر هوای فشرده مناسب
چگونه از میان انواع مختلف لیفتراک یکی را انتخاب کنیم؟
مجموعه‌ی لیفتراک‌های Combilift
مدل سفارش جمع کن (The Order picker): مناسب برای جا به جایی، بلند کردن و روی هم انباشتن. ظرفیت بار آن بین ۱ تا ۲ تن است. مزایای این نوع لیفتراک شامل سرعت حرکت خوب و آسانی استفاده از آن است. تنها برای سطوح هموار با شیب حداکثر ۵ تا ۱۰ درصد مناسب هستند. برای بهینه‌سازی برداشتن بارها در دو سمت راهروی انبار طراحی شده‌اند.
لیفتراک الکتریکی سه چرخه با وزنه تعادل: یک یا دو تا از چرخ‌های هدایت‌کننده در وسط، زیر وزنه ی تعادل قرار می‌گیرند. مزیت سیستم‌های الکتریکی سه چرخه این است که شعاع چرخش کمتری نسبت به لیفتراک‌های الکتریکی چهار چرخ مرسوم دارند.
لیفتراک‌های الکتریکی چهارچرخ با وزنه تعادل: یک چرخ هدایت‌گر در هر گوشه در عقب دستگاه قرار دارد که توسط یک سیلندر هیدرولیک دوکاره کنترل می‌شود. این نوع لیفتراک‌ها موقع چرخش ثبات و پایداری بیشتری دارند و برای کاربردهای سخت و دشوار در سایت‌های ساخت و ساز و انبارها مناسب هستند. ظرفیت بار آن‌ها بین هزار تا ۳۵۰۰ کیلوگرم است. برای بلند کردن اجسام سنگین توصیه می‌شوند مانند نصب ماشین‌آلات و ابزارها. این نوع همچنین برای مغازه‌های خرده‌فروشی، فروشگاه‌های سخت‌افزار و سایر کارهای سبک نیز استفاده می‌شود.
لیفتراک‌های چند بخشی/مفصلی: چنگک‌ها بر روی یک مفصل می‌چرخند و قابلیت خم و کج شدن دارند. برای استفاده در انبارهای باریک و پر کردن و خالی کردن کامیون‌ها مناسب هستند.
لیفتراک بارگیری جانبی: اولین نوع لیفتراکی است که برای جا به جایی بارهایی طویل، طراحی شده است.
لیفتراک چند جهته: این مدل جایگزین لیفتراک بارگیری جانبی شد. اپراتور می‌تواند در مسیرهای طولانی با دقتی بالا در تمام جهات مانور بدهد و حرکت کند.
لیفتراک برای تمام سطوح: طراحی شده برای استفاده‌ی شدید و طولانی‌مدت، می‌تواند ۱ تا ۵۰ تن بار را جا به جا کند. سریع، بسیار مستحکم، منعطف و چندکاره است و برای استفاده در طبیعت طراحی شده است.
چگونه حداکثر ظرفیت حمل بار را برای لیفتراک خود انتخاب کنیم؟
برای انتخاب حداکثر ظرفیت حمل بار که پاسخگوی نیازهای شماست، مهم است که سوالات زیر را از خود بپرسید:
- لیفتراک چه نوع باری را حمل خواهد کرد؟
- وزن متوسط بارهای شما چقدر است؟ (به کیلوگرم)
- سنگین‌ترین باری که حمل خواهید کرد، چقدر خواهد بود؟
- ابعاد بارهای شما چقدر است؟ (به متر)
نوع بار نیز اهمیت دارد. تجهیزات جانبی مخصوصی برای بهبود بخشیدن ظرفیت لیفتراک‌های استاندارد طراحی شده‌اند و کمک می‌کنند بار خود را با بهره‌وری بالا حمل کنید. ابعاد بار، تعیین‌کننده‌ی نقطه‌ی استفاده و همین طور طول چنگک‌هاست. در نظر داشته باشید که هر چقدر طول چنگک‌ها بیشتر باشد، ارتفاع بالا بردن بارها کمتر خواهد بود.
چطور تعداد چرخ‌ها را انتخاب کنیم؟
لیفتراک‌های سه چرخه برای انبارهای سر بسته مناسب هستند، مثلا برای مراکز باغبانی یا فروشگاه‌های ابزارآلات و همین طور در انبارهایی که انبارداری گزینشی و قفسه‌های بلند دارند. لیفتراک‌های چهارچرخ برای بارهای سنگین روی شیب‌های زیاد یا جا به جایی ماشین‌آلات بزرگ مناسب هستند. مقاومت بر روی سطوح ناهموار به این معناست که می‌توانند کارهای سنگین و پیچیده را انجام بدهند.
مزایای لیفتراک‌های سه چرخه: شعاع چرخش و هزینه‌ی کمتر.
معایب: حداکثر ظرفیت بار ۲۵۰۰ کیلوگرم. با رسیدن به ظرفیت ۲۵۰۰ کیلوگرم، لیفتراک نامتعادل می‌شود و می‌چرخد. استفاده از آن‌ها بر روی سطوح ناهموار، شن و ماسه و … سخت است.
مزایای لیفتراک چهارچرخ: بهینه‌سازی شده برای سطوح ناهموار. ظرفیت بار تا ۸۰۰۰ کیلوگرم. پایداری.
معایب: شعاع چرخش محدود است و لیفتراک چهارچرخ از مدل سه چرخ گران‌تر است.
چه خصوصیات دیگری برای انتخاب لیفتراک مهم هستند؟
ارگونومی لیفتراک برای راننده:
لیفتراک Still
برای کاهش دشواری کار، باید کابینی فضادار انتخاب کنید تا راننده‌ی لیفتراک به راحتی بتواند موقعیت خود را تغییر بدهد، ورود و خروج آسانی داشته باشد و همین طور به راحتی بتواند سر و کمر خود را بچرخاند تا دید بهتری داشته باشد. توصیه می‌شود از لرزش دوری کنید، همچنین از رانندگی در مسیرهای ناهموار خودداری کنید و سرعت را از ۹ به ۶ کیلومتر بر ساعت در حین بار زدن و خالی کردن بار کاهش دهید. همین طور قبل از رانندگی از سالم بودن چرخ‌ها اطمینان حاصل کنید.
پنوماتیک:
- چرخ‌های نرم و استوار: بدنه‌ای شعاعی از جنس فلز با یک لایه‌ی ضخیم پلاستیکی برای استفاده در فضاهای باز و بسته، مسافت‌های طولانی، راحتی و پوشش مناسب از نظر مسافت زمینی.
- چرخ‌های کوسن‌دار: برای استفاده در فضای بسته، طراحی شده برای بارهای سنگین، پایداری خوب روی زمین، طول عمر تا سه برابر چرخ‌های نرم و استوار.
- چرخ‌های بدون رد: برای استفاده‌های در فضای بسته، این چرخ‌ها ردی به جا نمی‌گذارند.
- چرخ‌های ضد پنچری: برای سطوحی که همگن نیستند یا ناپایدار هستند توصیه می‌شوند. پنچر نمی‌شوند.
بیشتر بخوانید: انتخاب دریل مناسب
بیشتر بخوانید: انتخاب کمپرسور خنک‌کننده مناسب
بیشتر بخوانید: چگونه می توانید یک پمپ مناسب انتخاب کنید؟
