لوله ها و اتصالات برای انتقال سیالات در زمینه هیدرولیک، پنوماتیک، ابزار دقیق و تجهیزات انتقال مورد استفاده قرار می گیرند. برای اتصال مطمئن لوله ها و تجهیزات به یکدیگر به پورت های اتصال نیاز است. انواع پورتهای اتصال شامل پورت رزوه دار، پورتهای کلمپ و فلنچ هستند. در این مقاله با پورتهای اتصال دارای رزوه اشنا می شویم.
پورت های اتصال دارای رزوه (Thread Process Connection) :
این پورت ها در دو نوع Male (نری، دارای رزوه خارجی) و Female (مادگی، دارای رزوه داخلی) موجود می باشد که باعث می شود لوله ها و تجهیزات تا حد زیادی به صورت آب بندی شده به یکدیگر متصل شده و از نشتی سیال جلوگیری شود.
جنس، نوع و اندازه پورت های اتصال براساس نیاز هر صنعت و طبق استانداردهای جهانی، متفاوت و متداول ترین آنها به شرح زیر می باشد.
بیشتر بخوانید :چگونه سنسور فشار مناسب انتخاب کنیم؟
بیشتر بخوانید : اندازه گیری سطح مایعات در مخازن با کمک سنسور فشار
پورت اتصال BSP Thread Connection) BSP) :
استفاده از این پورت معمولا در اروپا و بریتانیا رایج است و به دو نوع زیر تقسیم می شود.
(British Standard Pipe Parallel (BSPP: این پورت با نام BSPP یا G نیز شناخته می شود و مطابق شکل زیر به صورت موازی (Parallel) می باشد و زاویه بین دو برآمدگی آن برابر با ۵۵° درجه می باشد.
از جمله رایج ترین سایز های مورد استفاده از این پورت در صنعت عبارتند از :
• ۱/۸ G
• ۱/۴ G
• ۳/۸ G
• ۱/۲ G
• ۳/۴ G
(British Standard Tapered Pipe (BSPT :
این پورت با نام BSPT یا R نیز شناخته می شود و به صورت مخروطی (Tapered) می باشد و زاویه بین دو برآمدگی آن برابر با ۵۵° درجه می باشد.
از جمله رایج ترین سایز های مورد استفاده از این پورت در صنعت عبارتند از :
• ۱/۸ R
• ۱/۴ R
• ۳/۸ R
• ۱/۲ R
• ۳/۴ R
نکته:
- در پورت های اتصال G و R ، برآمدگی و فرو رفتگی رزوه های نری (Male) و مادگی (Female) هر دو به صورت گرد (Rounded) می باشد.
- در پورت اتصال G ، نری (Male) و مادگی (Female) هر دو از نوع موازی (Parallel) یا استوانه ای می باشند.
- در پورت اتصال R ، نری (Male) همیشه از نوع مخروطی (Tapered) است ولی مادگی (Female) می تواند هم از نوع موازی (Parallel) باشد که با نام Rp نیز شناخته می شود و هم می تواند از نوع مخروطی (Tapered) باشد که این مورد زیاد استفاده نمی گردد و با نام Rc نیز شناخته می شود.
بیشتر بخوانید :ضربه قوچ (Water hammer) و کاویتاسیون (Cavitation) چیست ؟(راهکارهای جلوگیری ار آن)
بیشتر بخوانید :منظور از زمان پاسخ دهی (Respons Time) در سنسور چیست ؟
پورت اتصال NPT Thread Connection) NPT) :
NPT – American Taper Pipe Thread = National Pipe Taper
استفاده از این پورت معمولا در آمریکا و کانادا رایج است، مطابق شکل زیر پورت NPT به صورت مخروطی (Tapered) می باشد و زاویه بین دو برآمدگی آن برابر با ۶۰° درجه می باشد.
از جمله رایج ترین سایزهای مورد استفاده از این پورت در صنعت عبارتند از :
• ۱/۸”NPT
• ۱/۴”NPT
• ۳/۸”NPT
• ۱/۲”NPT
• ۳/۴”NPT
نکته :
• در این نوع پورت اتصال، برآمدگی و فرو رفتگی رزوه های نری (Male) و مادگی (Female) هر دو به صورت مسطح (Flattended) می باشد.
- نری (Male) و مادگی (Female) هر دو از نوع مخروطی (Tapered) می باشند.
پورت اتصال ISO Metric Thread Connection) M) :
این پورت یک استاندارد جهانی می باشد و با نام M شناخته می شود و به صورت موازی (Parallel) یا استوانه ای می باشد و زاویه بین دو برآمدگی آن برابر با ۶۰° درجه می باشد.
از جمله رایج ترین سایز های مورد استفاده از این پورت در صنعت عبارتند از :
• M10x1.25
• M12x1.5
• M14x1.5
• M16x1.5
• M22x1.5
نکته :
- در این نوع پورت اتصال، در مدل نری (Male) و مادگی (Female) برآمدگی رزوه ها به صورت مسطح (Flattended) و فرو رفتگی رزوه ها به صورت گرد (Rounded) می باشد.
- پورت نری (Male) و مادگی (Female) هر دو از نوع موازی (Parallel) یا استوانه ای می باشند.
- اولین عدد بعد از حرف M بیان کننده قطر خارجی رزوه ها (Major diameter) و عدد دوم بیانگر فاصله میان دو رزوه (Pitch) و هر دو بر حسب میلی متر می باشد.
به طور مثال :
M12x1.5
در این حالت قطر خارجی رزوه برابر با ۱۲ میلی متر و فاصله میان هر رزوه برابر با ۱٫۵ میلی متر می باشد.
پورت اتصال Unified National thread) UNC/UNF) :
استفاده از این پورت معمولا در آمریکا و کانادا و بریتانیا رایج است، و به صورت موازی (Parallel) یا استوانه ای می باشد و زاویه بین دو برآمدگی آن برابر با ۶۰° درجه می باشد.
از جمله رایج ترین انواع این پورت عبارتند از:
UNC – Unified National Coarse Thread
UNF – Unified National Fine Thread
همچنین رایج ترین سایز های مورد استفاده از این پورت در صنعت عبارتند از :
۱/۴” x 28 UNF
۵/۱۶” x 24 UNF
۳/۸” x 24 UNF
۷/۱۶” x 20 UNF
۱/۲” x 20 UNF
۵/۸” x 18 UNF
۳/۴” x 16 UNF
نکته :
- در این نوع پورت اتصال، در مدل نری (Male) و مادگی (Female) برآمدگی رزوه ها به صورت مسطح (Flattended) و فرو رفتگی رزوه ها به صورت گرد (Rounded) می باشد.
- پورت نری (Male) و مادگی (Female) هر دو از نوع موازی (Parallel) یا استوانه ای می باشند.
- اولین عدد بیان کننده قطر خارجی رزوه ها (Major diameter) بر حسب درصدی از یک اینچ و عدد دوم بیانگر تعداد رزوه ها در هر یک اینچ می باشد.
به طور مثال :
هر یک اینچ حدودا برابر است با ۲۵٫۴ میلی متر
حدودا برابر با ۶/۳۲۵ میلی متر = اینچ ۱/۴ = قطر خارجی رزوه ها
۲۸ = تعداد رزوه در هر اینچ
آب بندی و مهر و موم اتصالات (Seeling) :
اورینگ (O – Ring) چیست؟
اورینگ ها به شکل یک حلقه و یا واشر انعطاف پذیر می باشند که بسیار کم هزینه و قابل اعتماد بوده و فضای کمی را اشغال می کنند و به سادگی قابل استفاده می باشند. به همین دلیل بسیار مورد استفاده قرار می گیرند.
اورینگ ها معمولا از نوع NBR, HNBR, FKM(FPM), EPDM, Silicone و معمولا از جنس نیتریل می باشد.
BONDED SEEL چیست؟
شامل یک حلقه فلزی خارجی و یک حلقه لاستیکی انعطاف پذیر داخلی می باشد که به عنوان واشر برای آب بندی عمل می کند و معمولا با نام های Dowty Seals و Dowty Washers نیز شناخته می شود.
حلقه لاستیکی داخلی معمولا از جنس نیتریل ساخته شده و به وسیله حلقه خارجی در برابر فشار و دما حفاظت شده است، استفاده از این ساختار باعث می شود که این نوع آب بندی و مهر و موم در برابر انفجار بسیار مقاوم باشد و آب بندی به خوبی صورت بگیرد.
حلقه لاستیکی معمولا از نوع NBR, FKM(FPM), EPDM, Silicone می باشد.
بیشتر بخوانید :دیافراگم سیل و کپیلاری چه کاربردی دارند ؟
بیشتر بخوانید : تاثیر دما بر روی سنسورهای فشار
نکته :
- هنگامی که از پورت های اتصال رزوه ای نری (Male) و مادگی (Female) که هر دو از نوع موازی (Parallel) هستند استفاده می کنیم برای آب بندی باید ازO-RING و یا BONDED SEEL ها استفاده نمود.
- ولی هنگامی که از پورت های اتصال نری رزوه ای مخروطی (Tapered) استفاده می کنیم معمولا نیازی به استفاده ازO-RING و یا BONDED SEEL نمی باشد زیرا پورت به طور کامل بسته نمی شود و به دلیل نوع طراحی پورت های مخروطی، آب بندی به خوبی صورت می گیرد .
محمدرضا هستم علاقه مند به اتوماسیون و تجهیزات اندازه گیری فشار. خوشحال میشم توی قسمت نظرات برام دیدگاه تون رو بنویسید. |