مشتریان زیادی به این مساله فکر میکنند که چرا سنسورهای سطح هیدرواستاتیک به خاطر برخورد صاعقه دچار خرابی میشوند، حتی با وجود اینکه سنسور سطحی سفارش دادهاند که دارای قابلیت حفاظت در برابر صاعقه در سنسورهای سطح هیدرواستاتیک است. برای حل و درک بهتر این مساله، لازم است که بدانیم محافظت در برابر صاعقه به چه شکلی عمل میکند و تاثیر برخورد صاعقه بر سنسورهای سطح هیدرواستاتیک چیست.
در ابتدا که سنسورهای غوطهور فشار، نوع خاصی از سنسورهای سطح هیدرواستاتیک، در مخازن آب و دریاچهها نصب شدند تا روی سطح نظارت کنند، بعد از برخورد صاعقه یا توفان همراه با صاعقه یا به طور کل آب و هوای غیرقابل کنترل، سنسورها میسوختند و از بین میرفتند. این مساله باعث شد که تحقیقاتی گسترده بر تاثیرات طوفان و صاعقه بر تجهیزات در مخازن آب و دریاچهها و کابلکشی به سایتها و از آنها، انجام گیرد.
حفاظت در برابر صاعقه در سنسورهای سطح هیدرواستاتیک (lightning protection) به چه معناست؟
اولین چیزی که باید بدانید، این است که اثر برخورد صاعقه بسیار متنوع است و بستگی به این دارد که سنسور فشار تا محلی که صاعقه به زمین یا به تجهیزات برخورد میکند، چقدر فاصله دارد.
به شکل کلی میتوان گفت که اگر صاعقه مستقیم به سنسور بخورد یا بسیار نزدیک به سنسور برخورد کند، هیچ سنسور سطحی سالم باقی نمیماند و خراب میشود، چون با برخورد مستقیم صاعقه، کل کابین تجهیزات، از جمله تمام قطعات الکترونیکی با این برخورد مستقیم آتش گرفته و میسوزد.
از طرفی، اگر برخورد در فاصلهی دورتری باشد، تنها دیفرانسیل ولتاژ بالا میرود، مثلا ۱۵۰۰ ولت. اگر یک برخورد صاعقه محلی تنها پتانسیل الکتریکی را برای مخزن آب بالا ببرد، سنسور سطح شاید کوتاهترین مسیر برای جریان و ولتاژ افزایش یافته به زمین باشد. به این شکل این انرژی از طریق لول پروب به زمین منتقل میشود و در نتیجه به پروب و قطعات الکترونیکی آن آسیب وارد میشود. زمانی که صاعقه به سیمهای هوایی نیز بخورد، همین حالت پیش میآید.
نحوهی کارکرد «حفاظت در برابر صاعقه» چگونه است؟
با نصب کردن یا تعبیه کردن یک محافظ ولتاژ گذرا برای سنسور سطح هیدرواستاتیک، میتوان از سنسور در برابر برخورد صاعقه محافظت کرد. به دلیل اینکه پالس ولتاژ بسیار کوتاه است، یک قطعه را میتوان در سنسور تعبیه یا نصب کرد که در هنگام افزایش تفاوت پتانسیل الکتریکی، وارد عمل میشود. اگر ولتاژ بالاتر از مثلا ۵۰ ولت برود، این محافظت ولتاژ میتواند مدار الکترونیکی را به زمین اتصال کوتاه کند، به این شکل برای جهش ولتاژ، مسیری به زمین ایجاد کرده و در نتیجه از قطعات الکترونیکی محافظت میکند که این محافظت تا حداکثر پتانسیل ولتاژ ذکر شده خواهد بود.
این قطعه در حالت نرمال در حالت غیر رسانا عمل میکند، اما برای ولتاژ گذار رسانا میشود تا جهش ولتاژ به شکل بیخطر به زمین منتقل شود. اگر اتصال به زمین به اندازه کافی خوب نباشد یا محافظت صاعقه در سنسور سطح هیدرواستاتیک وجود نداشته باشد، تمام انرژی این پالس ولتاژ به قطعات الکترونیکی وارد میشود و خراب میشوند. در نتیجه محافظت تنها در صورتی موثر است که زمین کردن و اتصالات زمین فراهم شده توسط کاربر هم مناسب باشند.
در کاربردهای محیطهای باز و خارجی، جایی که عموما از ترانسمیترهای غوطهور فشار استفاده میشود، ویکا در صورت دلخواه، محافظت صاعقه داخلی تعبیه شده برای سنسورهای سطح هم ارائه میکند. اگر چنین سنسوری سفارش دهید، از قطعات الکترونیکی سنسور در برابر جهشهای محلی برق و ولتاژ بالای گذرا محافظت میشود. محافظت صاعقه ترکیبی از محافظت داخلی تجهیز و امپدانس پایین خوب اتصال به زمین است.