آسانسور :
شاید شما روزانه بارهاوبارها از آسانسور استفاده کرده باشید اما تابه‌حال به این موضوع فکر کردید که :
- آسانسور چگونه کار می‌کند؟
- تاریخچه ابداع آسانسور به چه زمانی برمیگردد؟
- آسانسورها از چه اجزایی تشکیل شده‌اند؟
- با انواع آسانسورها آشنا هستید؟
- چه عواملی درانتخاب آسانسورها مهم هستند؟
آسانسور چیست؟
اصالت کلمه آسانسور (elevator) به تاریخ فرانسه برمیگردد. این کلمه به معنای آسان‌بر، آسان رو و بالابر شناخته شده و کاربرد آن حمل انسان‌ها و کالاهای مختلف در طبقات مختلف یک ساختمان یا سطوح مختلف دیگر و حتی عرشهٔ کشتی است. بنابراین شما تنها آسانسورها را در ساختمان نمی‌بینید بلکه احتمالاً در مغازه‌ها و انبارهای مختلف نیز آنها را مشاهده کرده‌اید.
از آسانسورها در حوزه‌های کشاورزی و دامپروری نیز استفاده می‌شود، بدین ترتیب که جابه‌جایی محصولات به مخازن و سیلوها از این طریق امکان‌پذیر می‌شود.
بیشتر بخوانید : بوستر پمپ چیست؟ – نحوه ی نصب و استفاده از انواع بوستر پمپ (بررسی کامل)
بیشتر بخوانید : تابلو برق (بررسی تخصصی)
بیشتر بخوانید : انکودر چیست و چه کاری انجام میدهد؟
ورود آسانسور به دنیای ما
طبق مدارک تاریخی که به دست ما رسیده، اولین آسانسور توسط ارشمیدس ۲۳۶ سال پیش از میلاد، ساخته شده است البته برخی منابع به دوره‌های تاریخی بعدی اشاره می‌کند. اما مهم‌ترین و الهام‌بخش‌ترین موضوع در تولید آسانسورها قطعاً سیستمی بر اساس نیروی پیچشی بوده که منجر به ایجاد آسانسورهای مدرن امروزی شده است.
آسانسور پیچشی توسط ایوان کلبین ساخته شده و در کاخ زمستانی نصب و اجرا شد. لازم به ذکر است که برخی از آسانسورها علاوه بر حرکت به سمت بالا و پایین می‌توانند در جهت جلو و عقب نیز حرکت کند.
همگانی شدن آسانسور
اینکه وسیله‌ای بتوانند در سال‌های زیادی بعد از اختراع شدن دوام بیاورد به این بستگی دارد که بتواند نیاز را از جوامع رفع کند. در قرن نوزدهم با شروع کار معادن زغال‌سنگ ، نیاز به حرکت مواد اولیه از جمله زغال‌سنگ و چوب در کوهستان‌ها بیشتر از همیشه به چشم می‌آمد.
بنابراین آسانسورها به کمک آمدند تا کالاها را به‌صورت انبوه در معادن و سپس کارخانه‌ها حمل کنند و همین باعث توسعه آسانسورها شد. آسانسورها برای تبدیل‌شدن به چیزی که امروزه می‌بینیم عمر حدود یک قرن را طی کردند .
در تصویر زیر اتفاقات مهمی که نقطه عطف در بهبود کیفیت آنها بود را می‌توانید ببینید.
آشنائی من با آسانسور ها!
اولین رویارویی جدی من با دستگاه آسانسور به زمان ۱۰یا ۱۱ سالگیم برمیگردد! تا قبل از آن مثل بقیه وقتی سوار آسانسور میشدم تنها به اتاقی که داخلش هستم فکر میکردم و هیچ ذهنیتی در مورد سیستم عملکرد آن نداشتم. تا اینکه یک روز برای دیدن خانه جدید یکی از دوستان دعوت شدم. ساختمانی چند طبقه و زیبا که همه چیز در آن بوی نو از زندگی داشت. ناگهان با صحنه عجیب روبرو شدم.
حفره ای عمیق داخل راه پله های هر طبقه ، که ارتفاع آن تا سقف می رسید.برخلاف نمای جذاب ساختمان، این حفره‌ها هنوز از جنس آجر و سیمان بودند و همه چیز مشخص بود.دست آخر تاب نیاوردم و پرسیدم: چرا این قسمت از خانه‌تان را نساختید؟خیلی همه‌جا قشنگه ولی این قسمت حسابی توی ذوق می‌زند. در صحنهٔ اول با خنده دوستم مواجه شدم. بعد با هم نزدیک به این حفره عمیق شدیم و پایین را نگاه کردیم!
بیشتر بخوانید : آشنایی با سنسور اثر هال و کاربرد آن
بیشتر بخوانید : سنسور خازنی چیست؟ -۷ گام ساده برای شناخت سنسور های خازنی
بیشتر بخوانید : کمپرسور (بررسی تخصصی)
تا ارتفاع ۲۰ متری نزدیک زمین خالی خالی بود و حفره‌ها در تمام طبقات به هم متصل بودند.تازه فهمیدم آن اتاقک که آسانسور می‌نامیمش، در این حفره با سیستم عملکرد خاص و اجزای مرتبط خود حرکت می‌کند.حالا که من یک معلم می‌خواهم طرز کار آسانسور را در راحت‌ترین شکل ممکن برایتان شرح دهم.نمی‌دانم شما آرزوی داشتن یک‌خانه درختی مثل فیلم‌های تلویزیونی داشته‌اید یا نه؟
اما می‌خواهم توجه شما را به قسمت دیگری از این خانه‌های درختی جلب کنم. خانه‌های درختی درست در بالای یک درخت نصب شدند و خب برای دسترسی باید به فکر چاره بود. گاهی از نردبان استفاده می‌شود روش دیگر استفاده از یک آسانسور دست‌ساز است! با استفاده از یک قرقره، طناب، یک صندلی و وزنه .قرقره را در یک نقطه محکم نصب می‌کنیم و طناب را از دل آن رد می‌کنیم. یک سر طناب را وزنه و طرف دیگر را به صندلی متصل می‌کنیم. با کشیدن طناب متصل به وزنه، صندلی به‌طرف بالا به حرکت درمی‌آید.
آسانسورها نیز دقیقاً همین‌گونه کار می‌کنند. درب‌های آسانسور در هر طبقه نصب شده و کابین بین طبقات حرکت می‌کند.
اجزای تشکیل‌دهنده آسانسور:
موتور آسانسور : در آسانسورها می‌توان از موتورهای مختلفی استفاده کرد اما برای تأمین امنیت بهتر از دو نوع گیربکسی یا گیرلسی استفاده می‌شود. این دو نوع موتور این امکان را فراهم می‌آورد که بالابر به‌آرامی حرکت کرده در طبقات مختلف نیز توقف کند.
بیشتر بخوانید :سنسور مادون قرمز چیست؟
بیشتر بخوانید : فلو سوئیچ چیست؟ چه کاربردی دارد؟
بیشتر بخوانید : سنسور شتاب سنج چیست؟ (کاربرد های کمتر شناخته شده از فرمول شتاب)
کابین آسانسور : اتاقکی که بین طبقات حرکت کرده و مسافران یا کالای مدنظر را جابه‌جا می‌کند. در بدنه اطراف آسانسور ضربه گیرهایی استفاده می‌شود و اتصال کابین به یوک با این ضربه‌گیرها امکان‌پذیر است. یوک همان بخش از کابین است که به طناب‌ها و یا کابل‌های فولادی سیستم متحرک کششی وصل می‌شود.
دکمه‌های طبقات : معمولاً از این دکمه‌ها برای ارسال فرمان استفاده می‌شود. مسافر می‌تواند طبقهٔ مدنظر را فشار داده و این فرمان از طریق سیم‌کشی به تابلوی فرمان منتقل می‌شود. این دکمه‌ها در رنگ‌ها و شکل‌های جنس‌های مختلفی ساخته شده است.
سیم‌بکسل : در واقع همان طناب فولادی است که اجزای مختلف آسانسور را به هم متصل می‌کند و به کمک آن جابه‌جایی بین طبقات امکان‌پذیر می‌شود.
ریل راهنما : همان‌طور که از اسم آن مشخص است به کمک این ریل آسانسور به‌درستی حرکت می‌کند. این ریل در واقع ستونی است که از نوسانات کابین جلوگیری می‌کند.
وزنه تعادل : همان‌طور که در قسمت بالایی برایتان شرح دادم، از وزنهٔ تعادل برای برقراری تعادل استفاده می‌شود. این وزنه بخشی از وزن کابین را خنثی کرده و در نتیجه نیروی لازم برای حرکت کابین کاهش می‌یابد.
درب‌های آسانسور : از درها برای محافظت از جان مسافران استفاده می‌شود. برخی از آنها از کنار به سمت وسط بسته شده و برخی به‌صورت لایه روی‌هم قرار می‌گیرند.
تابلوی فرمان آسانسور : تابلو فرمان آسانسور مانند مغز انسان، کنترل عملکرد آسانسور را در دست دارد. به همین دلیل از مهم‌ترین اجزای آسانسور به شمار می‌رود.امروزه تابلوهای فرمان از دو سیستم کنترل به نام‌های میکروپروسسور دو سرعته و یا تری وی اف استفاده می‌کند. این سیستم‌ها پیشرفته تر بوده و امکانات مختلف بیشتری را خرابی‌ها شمارش تعداد مسافران و… مشخص می‌کند.
بیشتر بخوانید : بررسی تخصصی سنسور گاز (صفر تا صد)
بیشتر بخوانید : سنسور التراسونیک چیست ؟ چگونه کار می کنند؟
بیشتر بخوانید : چیلر و هر آنچه راجب آنها باید بدانید
سیستم‌های کنترل انواع اطلاعات را از کلیدها دریافت می‌کند و سپس با درنظرداشتن اولویت در پاسخ دستورات لازم را با درنظرگرفتن اولویت به درایو تغذیه برق انتقال میدهد و سرانجام دستورات اجرا می‌شود.
یکی از قسمت‌های مهم آسانسورها که سیستم‌های پیشرفته و جدید از آن استفاده می‌کند سنسورها هستند. این سنسورها می‌توانند در فرایند شناسایی دستورات بسیار کمک‌کننده باشند و سیگنال‌هایی مرتبط را به تابلوی فرمان بفرستند.
یکی از این سنسورها انکودر نام دارد که وسیله‌ای الکترومکانیکی است و حرکات موتور را به کدهای دیجیتال یا آنالوگ کرده و به درایو تابلو فرمان می‌فرستند و بدین ترتیب حرکتی بهتر و راحت‌تر برای مسافرین آسانسور ایجاد می‌نمایند.
این انکودرها روی محور چرخ و یا موتور نصب شده و میزان سرعت چرخش و جهت آن را تشخیص میدهد.
انواع آسانسورها
آسانسور کششی:
اگر بخواهیم قدیمی‌ترین نوع آسانسورها را بشناسیم باید با آسانسورهای کششی آشنا شویم. این آسانسورها در خانه و هم به‌عنوان تجاری قابلیت کاربرد دارند. اجزای اصلی این آسانسورها سیم‌بکسل، وزنه و فلکه هستند.
شیوه کار بدین صورت است که کابین به‌واسطه چند رشته طناب فولادی یا همان سیم‌بکسل به وزنه تعادل وصل شده و بر اساس نیروی الکتروموتور کار می‌کند. آسانسورهای کششی خود به چند نوع تقسیم می‌شود.
- آسانسور کششی روملس
- آسانسور کششی گیربکس
- آسانسور کششی گیرلس
بیشتر بخوانید :کنترلر دما چیست؟ چه کاربردی دارد؟(راهنمای جامع و کاربردی)
بیشتر بخوانید : سنسور اکسیژن (بررسی تخصصی)
بیشتر بخوانید : سنسور القایی چیست؟(راهنمای خرید)
مزایای استفاده از آسانسور کششی: سیستم فرمان این آسانسورها بسیار ساده است بنابراین در حداقل زمان ممکن نصب می‌شود.
معایب استفاده از آسانسورهای کششی: هزینه نصب این آسانسورها بیشتر از سیستم‌های دیگر است و فضای زیادی برای طراحی چاهک نیاز دارد.
آسانسور هیدرولیکی:
اگر دنبال آسانسوری هستید که فضای کمتری در ساختمان اشغال کند باید با آسانسورهای هیدرولیکی آشنا شوید. آسانسورهایی که با نیروی فشار روغن کار می‌کند این آسانسورها به‌نوعی است که با تحت‌فشار قراردادن روغن ،نیرو به جک‌های هیدرولیکی منتقل شده و سبب حرکت آسانسور می‌شود.
مزایای استفاده از آسانسورهای هیدرولیکی: این آسانسورها مهم و بسیار کاربردی هستند و کارایی بالایی دارند. نیروی بالابرنده قوی که با هزینه کم قابل‌اجرا هستند .همچنین این آسانسورها از نیروی جاذبه برای پایین آمدن استفاده می‌کنند که باعث کاهش مصرف انرژی می‌شود. قطع برق نیز سبب توقف آسانسور نمی‌شود.
معایب استفاده از آسانسورهای هیدرولیکی: چون این آسانسورها از نیروی جاذبه برای پایین آمدن استفاده می‌کنند مقدار از انرژی تبدیل به انرژی جنبشی شده و بخشی از آن به حرارت تبدیل می‌شود که همین باعث داغ شدن حرارت روغن می‌شود. نکته قابل‌توجه دیگر، هزینه نصب و نگهداری از سیستم‌های هیدرولیکی آسانسورهاست.
آسانسورهای کارگاهی:
یکی دیگر از انواع آسانسورهای پرکاربرد آسانسورهای کارگاهی است. این آسانسورها همان‌طور که از اسمشان پیداست در مکان‌هایی که حجم کاری زیاد و وسعت بیشتری دارند قابل‌استفاده است.
چرا که گاه نیاز است تجهیزات و مصالح را در ارتفاعات بالاتر گذاشته شده و با آسانسورها به آنها دسترسی پیدا کرد. از این نوع آسانسورها در ساختمان‌های در حال ساخت، پتروشیمی‌ها، پالایشگاه و سکوهای نفتی و سدها بیشتر دیده می‌شود. از نیروی محرکه موتور الکتریکی برای حرکت عمودی گرفته می‌شود. انواع آسانسور های کارگاهی به شرح زیر است.
- آسانسور کارگاهی سیار
- آسانسور کارگاهی ثابت دنده‌ای
- آسانسور کارگاهی ثابت وینچی
نکته مهم در رعایت ایمنی آسانسورهای کارگاهی: این آسانسورها در محیط‌های پر رفت‌وآمد نصب می‌شود بنابراین باید دارای ایمنی بسیار بالایی باشند. بنابر این:
- حفاظ اطراف آسانسور را مشخص کنید.
- سوئیچ‌های ایمنی را در ابتدا و انتهای مسیر حرکت آسانسور قرار دهیم.
بیشتر بخوانید :سنسور دما چیست؟ چه کاربرد و مزایایی دارند؟
بیشتر بخوانید :راهنمای کامل آشنایی با انواع سنسور Sensor
بیشتر بخوانید : سنسور دریچه گاز چگونه عمل می کند؟
دو دسته ی پر کاربرد از آسانسورها
تا اینجا با آسانسورها و تاریخچه مربوط به آنها آشنا شدیم همچنین دانستیم که آسانسورها از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند و بر اساس شیوه کار انواع مختلفی دارند. اما صنعت آسانسورها این قابلیت را پیدا کرده تا بتواند آسانسورهای مرتبط با نیاز افراد در مکان‌های مختلف و خاص طراحی کرده و ارائه بدهد. در حال حاضر دودسته از آسانسورهای پرکاربرد و پرتقاضا در بازار آسانسورهای خانگی و آسانسورهای شیشه‌ای هستند که ما در این مقاله به معرفی این دو سبک از آسانسورها خواهیم پرداخت.
۱) آسانسورهای خانگی
معمولاً اگر قرار باشد در ساختمانی از آسانسور استفاده شود هنگام طراحی نقشهٔ ساختمان، حتماً به این گزینه توجه می‌شود.
- اما در ساختمان‌های نسبتاً قدیمی که هنگام طراحی، وجود آسانسور اولویت نداشته، بهترین راهکار چیست؟
- یا در ساختمان‌هایی که بر اساس تعداد طبقات، نیاز مبرم به آسانسور دیده نشده و حالا به دلایلی باید اقدام به نصب کنیم، چه راه‌حلی روبرویمان است؟
با بالارفتن میانگین سن در کشور و تغییر در سلامتی جامعه، اهمیت نصب آسانسور بیش از گذشته در حال افزایش است. در دو سال اخیر درخواست‌های نصب آسانسورهای خانگی چندبرابر افزایش‌یافته و همین باعث شده تا به فکر راه چاره‌ای بود تا در فضاهایی که محل نصب آسانسور از پیش تعیین نشده، بدون نیاز به تخریب و تغییر در سازه‌های ساختمان بتوان از کاربردهای آسانسور استفاده کرد؛ بنابراین آسانسورهای خانگی برای حل این مشکل پا به عرصه گذاشتند.
آسانسور خانگی چیست؟
آسانسور خانگی آسانسور بالابری است که با استفاده از سیستم هیدرولیک کار می‌کند و در ساختمان‌هایی با تعداد طبقات ۲ تا ۴ طراحی شدند.
این آسانسورها نیاز به فضای زیادی برای نصب ندارند و می‌توانند در محلی به ابعاد یک در دو و نیم قرار گیرند. این آسانسورها برای جابه‌جایی نیاز به برق سه‌فاز ندارند با برق تک‌فاز کار کنند. این آسانسورها مانند سایر آسانسورهای هیدرولیکی به قطعات مخصوص خود نیازمند هستند.
ویژگی اصلی آسانسورهای خانگی:
- قابلیت نصب در آپارتمان‌ها، ویلاها، رستوران‌ها و هتل‌ها
- بی‌نیاز به ساخت موتورخانه برای احداث آسانسور
- استهلاک کمتر و کاهش آلودگی صوتی
- ایجاد زندگی راحت‌تر برای اعضای خانواده
- قابلیت استفاده آسان‌تر
- قابلیت نصب بهتر به دلیل انعطاف‌پذیری بالا در این آسانسورها
۲) آسانسورهای شیشه‌ای
در برخی از مکان‌ها وجود آسانسور جزء اصلی و جدایی‌ناپذیر است مثلاً در هتل‌ها ساختمان‌های تجاری و مسکونی با تعداد طبقات زیاد و مؤسسات مختلف. در این مکان‌ها علاوه بر کاربرد آسانسور، زیبایی آن نیز جزء اولویت‌های اصلی به شمار می‌آید؛ بنابراین برای حفظ این ارزش، از آسانسورهای شیشه‌ای استفاده می‌شود.
آسانسور شیشه‌ای چیست؟
آسانسورهای شیشه‌ای جزء مدرن‌ترین و به‌روزترین نوع آسانسورها هستند. شیشه به‌کاررفته در این آسانسورها یا همان پارانوما نوعی شیشه نشکن و با مقاومت بسیار زیاد است. این شیشه‌ها در اثر ضربه شدید فقط ترک‌خوردگی برداشته و به‌هیچ‌عنوان فرونمی‌ریزد. این آسانسورها به دلیل ماهیت شفاف خود و عبور دادن نور خورشید تواند بر سلامت روان اثر گذاشته و انگیزه افراد را بالاتر ببرد. همچنین اگر اطراف آسانسور دارای چشم‌انداز خوبی باشد، می‌تواند روحیهٔ بهتری به ساکنین و مسافران القا کند.
ویژگی‌های آسانسورهای شیشه‌ای
- افزایش روحیه به دلیل نوع طراحی
- بسیار متن نوحه در زمینه ساخت
- دارای حرکت آرام و بی‌صدا
- امکان استفاده از برق تک‌فاز و سه‌فاز
سخن آخر: آسانسورها برای راحتی بیشتر ما، اختراع شدند و علاوه بر جابه‌جایی باید دارای ویژگی‌های مهمی باشند. عدم بروز آلودگی صوتی و نلرزیدن کابین از جمله این عوامل مهم هستند. بی‌تردید در دسترس بودن به‌موقع و تأمین امنیت نیز جزء اصلی‌ترین و ضروری‌ترین ویژگی‌ها تلقی می‌شود؛ بنابراین قبل از وقوع حوادث و صدمه‌ها، در انتخاب آسانسور مناسب دقت نمایید.
اتوماسیون صنعتی صنعت تک، یک مجموعه تخصصی آموزش ، معرفی و فروش تجهیزات اندازه گیری فشار از جمله سنسور , سنسور اکسیژن, سنسور فشار ، سنسور آتونیکس , ترانسمیتر فشار, ترانسمیتر فشار ویکا ، سنسور القایی , پرشر سوئیچ (پرشر سوئیچ دانفوس)و گیج فشار است که به مشتریان خود کمک می کند به راحتی سنسور یا ترانسمیتر مناسب خود را شناسایی و در صورت نیاز خرید کنند. شما همواره می توانید جهت مشاوره و یا راهنمایی با شماره ۰۲۱۴۴۰۳۲۵۷۸ تماس بگیرید.
